Česma krepi, beleg podseća

Spomen-ploča Zdravku Đ. Šaponjiću, iz Vilova, Soluncu i nosiocu Karađorđeve zvezde, otkrivena i osveštana kod Šaponjića česme u dolini Zlošnice. Na Vavedenje je kod Šaponjića česme u dolini Zlošnice, uz prisustvo dela potomaka, kao i poštovalaca starih ratnika, paroh novovaroški protojerej Stanko Blagojević, osveštao spomen-ploču Zdravku Đ. Šaponjiću, iz Vilova, Soluncu i nosiocu Karađorđeve zvezde.

Spomenik čuva uspomenu na ratnika Ibarske divizije, junaka sa Drine, gde je u Velikom ratu 1914. godine zaslužio Karađorđevu zvezdu i jedan je od 17 nosilaca najvećeg vojničkog odlikovanja tog vremena u opštini Nova Varoš.

Uz osvrt na životni i ratnički put Zdravka Šaponjića (1891-1953) , koji je posle mnogih bitaka i oslobođenja 1918. godine, zbog siromaštva napustuio zavičaj i u Beogradu izučio pekarski zanat i svio gnezdo, rečeno je da potomci nisu zaboravili ratnika, a da će će beleg ukraj puta Nova Varoš – Božetići – Ivanjica, podsećati na junačka vremena, kada je „Srbija zvala“ i u odbranu otadžbine i ognjišta odlazilo se i bez mobilizacijskog poziva.

Umesto odavanja počasti, inicijativu za vraćanje duga junaku pratili su brojni nesporazumi, pretnje, peticije, samovolja pojedinaca, kao i dvostruki aršini lokalne vlasti, pa je spomen-ploča pre godinu dana naredbom komunalne inspekcije , zbog nedostatka odobrenja – uklonjena sa česme koju su Limske HE izgradile 2004. godine. Ogorčeni što se „prisvaja njihova česma“, neki od najgrlatijih članova familije Mandić su najavljivali da će se odužite i nekom svom pretku, te podići spomenik sa imenima ratnika Vilova, pošto ovo selo, kao i Mesna zajednica Akmačičći, spadaju među retke u opštini koji spomen-obeležjem nisu odali zahvalnost precima.

Uz žaljenje zbog izostanka likovno-grafičkog rešenje belega i angažovanja urbaniste ili likovnog umetnika, što je zatražila opštinska komisija, koja je predložila lokaciju i pokušala da stavi tačku na sporove, iz Udruženja potomaka ratnika 1912-1920. godine sugerisali su da se oko česme više ne izvode radovi jer bi neki najavljeni, možda, narušili ambijentalnu celinu. Zato je, rčeno je, neophodna saglasnost opštinskih službi.

Inicijatori akcije su uložili dosta truda da se, uz pomoć Direkcije za izgradnju, poseču šiblje i smrče, uredi prostor oko česme i proširi parking. Za proleće je preostao deo posla, u prvom redu na nasipanju zemlje na nezavršenom delu parkinga prema reci, te da se očisti zemlja ispod propusta, koja sprečava oticanje vode u reku, kao i ugradi rešetka na cev (inače malog promera), koja kupi vodu iz kanala i bankine kolovoza. Očekuje se da će biti razumevanja i za nekoliko desetina kvadrata asfalta na prostoru oko česme i belega.

Da bi ova jedna od najposećenijih česama u novovaroškom kraju bila mesto predaha namernika i praznik za oko i dušu, zatraženo je da se više brine o čistoći i održavanju okoline, kao i da se ugradi kamera video-nadzora.

Sinula imena solunaca

U slavu i čast palih ratnika 1912-1918. godine iz sela Rutoši u dvorištu škole je pre tri godine podignut spomenik, u Amzićima je obnovljen krajputaš Ivanu Mandiću, a u Štitkovu su prošle jeseni, prilikom rekonstrukcije crkve Blagoveštenja, sinula imena 107 Solunac.
Izvor: Zlatarinfo D.Gagričić