Ruralni turizam u Priboju – susret sa autentičnim životom u selima
Priboj – Pribojska sela postaju sve popularnija destinacija za turiste koji traže autentična iskustva, mir i povezanost s prirodom. Dok urbana područja rastu, sela nude povratak korenima i životu koji je usklađen s prirodom. Svako pribojsko selo nudi lepu, dragu sliku oaza prirodne ravnoteže ali samo onima koji umeju da traže, vide i razumeju.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
–Mislim da čak ni Pribojci nisu svesni šta mi ovde imamo. Pored kulturno-istorijskih spomenika tu su i prirodne lepote kojima se retko ko može pohvaliti. Mi koji živimo tu, mi ih i ne vidimo. Sadašnji tempo života traži od nas da zastanemo, usmerimo pogled na tu lepotu; da osetimo uslovnu tišinu u planinama i selu. Ti krajevi, koji su nažalost sve prazniji i uglavnom oslonjeni na staračka pleća svedoče da je tu nekad trajao život. Počev od Jagata i nastanka Priboja, rudnika bakra na Jarmovcu koji je jedan od prvih u Evropi, Jerininog grada, preko brojnih crkvi i džamija i drugih spomenika koji kriju priče stare vekovima preko monumentalnih spomenika prirode, kojima se čovek oduvek divio- ističe Dragan Ljeljen, član Opštinskog veća zadužen za područja informisanja i medijske promocije resursa opštine Priboj.
Dragan Ljeljen, član Opštinskog veća, foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
Na tridesetak kilometara od Priboja ka Pljevljima i graničnom prelazu Čemerno, gde gravitira oko dve trećine meštana pribojskih sela, naići ćete na kanjon Sućeske i čuveni most a retki su oni koji će preskočiti da se fotografišu na ovoj lokaciji.
-Imamo dve Sućeske- jednu kod Sjeverina a jednu kod Bučja. Možda je ova kod Bučja malo monumentalnija jer predstavlja čudo od prirode, tzv. Srpski Kolorado. Ovde je reka usekla u krečnjaku uzak kanjon u dužini od oko dva kilometra. U samom kanjonu nalazi se ušće reke Bučevke u reku Sućesku. Prohodan je celom dužinom a reka je bogata ribom, uglavnom pastrmkom i lipljanom. Strme litice kanjona uokviruju planinski vrhovi Ožlja i Projića, koji, ukoliko koračate kanjonom na pojedinim mestima se prostiru i 300m iznad vaše glave. Kroz kanjon je usečen put ka Pljevljima i podignut stari kameni most koji se gotovo epski uklapa u predeo strmih, golih litica koje očaravaju svojom silinom i nedokučivošću. Da je potencijal ovog kraja davno uočen i prepoznat, potvrđuje i već gotovo idejno rešenje Nacionalnog planinarskog centra Bučje, čija se izgradnja planira iznad kanjona Sućeske. To bi, u budućnosti, omogućilo ponudu raznih adrenalinskih sadržaja poput sportskog penjanja na prirodnoj steni, što se u drugim sredinama ne može naći – navodi Dragan.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
Nastavljajući dalje ka Pljevljima, kad pređete most na Sućeski, u selu Bučje, iznad puta sa desne strane, na 1000m nadmorske visine naići ćete na crkvu Vaznesenja Hristovog.
-Zahvaljujući sredstvima meštana i svih drugih humanih donatora, izgradnja hrama je u odmakloj fazi i kao što to uvek biva, svetinja već uveliko okuplja narod o praznicima. Sada ovde svraćaju i oni koji nikad tu nisu bili, a čuli su da postoji hram i obavezno se oduševe i pogledom koji se pruža i prirodom koja hram okružuje. Obzirom da se crkva nalazi kraj nekadašnje osnovne škole, koja se rekonstruiše u školu u prirodi za rekreativnu nastavu, verujem da će u budućnosti tek okupljati posetioce. Ova priroda svakako inspiriše a i kraj je je po mnogo čemu interesantan a mnogi su to prepoznali pa uveliko obnavljaju kuće i okućnice i grade apartmane. Možda bi turistima, između ostalog, bilo interesantno da čuju da je prvi srpski pisac naučne fantastike Lazar Komarčić rođen upravo u ovom kraju, u selu Glog- ističe Marko Janjušević, predsednik GO za izgradnju hrama u Bučju.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
Sledeći zaselak je Krnjača- predivna visoravan ispresecana, sa jedne strane uvalama i pašnjacima, a s druge strane livadama i četinarskim šumama. Na samo pet minuta hoda od atarskih puteva koji su prohodni za kola, naići ćete na vidikovce sa kojih se pruža fenomenalan pogled do Durmitora, Ljubišnje, Peštera i Sinjajevine. Gostroprimstvo vrednih i neposrednih domaćina u seoskim kućama i bungalovima u kombinaciji sa slasnim krnjačkim sirom i kajmakom sa projom razlozi su zbog kojih svaki turista, kad jednom poseti Krnjaču, uvek joj se vraća.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
Krnjača krije i prirodni fenomen jedinstven u našoj zemlji-čuvenu Ledenu pećinu. Njen podzemni svet krije bogatstvo različitih lednika koji se čak i u letnjim mesecima stvaraju pred vašim očima.
-Svojevremeno, iz te pećine se vadio led i nosio po vašarima da se prodaje jer u to vreme nije bilo frižidera i zamrzivača. Led sa Krnjače je stizao čak i do Kotora i Dubrovnika, tako što su seljaci, vadeći velike količine leda, umotovali ga u slamu i tako transportovali. Takođe, na Krnjači izvire i rečica koja se nakon nekoliko metara gubi u kamenjaru. Da bi utvrdili njen tok, meštani su ubacivali boju, koja je se pojavljivala u slapovima Bučevke, odmah kraj puta prema Maljevićima i Popovićima, što je još jedna od prirodnih lepota koje bih preporučio svima da obiđu u ovom kraju. Nedaleko od Ledene pećine je tzv. Goveđa pećina u čijoj blizini su se nekad održavali revijalni spustovi u skijanju- ističe Ljeljen.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
Planina Javor je sa vrhom Ober 1486m nadmorske visine je najviša kota u pribojskom kraju.
-Mi Pribojci imamo običaj da kažemo da se sa Javorja vidi pola sveta. Lično ja nisam, ali meštani kažu da se toranj na Avali video sa Javorja kad je vedro. Pored prirode i čistog vazduha, ono što bi svakog turistu oduševilo je gostoprimstvo domaćina ovog kraja i zdrava hrana- sir i kajmak, ovčija i goveđa pršuta, proja i ražani hleb a velika verovatnoća je da bi naleteli i na druženje lovaca na Voskovini kada spremaju čuvene gulaše od divljači što je svakako posebno iskustvo- priča Dragan Ljeljen.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
U delu pribojskog kraja između Uvca i Lima, svega par kilometara pešačenja iznad grada, nalazi se planina Crni Vrh koji se preko Ljeskovca veže na visoravan Brezna (1100m) koja je ispresecana kanjonom reke Uvac.
– To je lepše od Zlatibora. Nadomak svetinja poput manastira Dubrave, Uvca, Janje zaista je od neprocenjive vrednosti. Čitav ovaj kraj zadržao je tradicionalne vrednosti-izgled kuća, stare zanate, tradicionalna jela koji u kombinaciji sa opojnim vazduhom i nestvarnim pejzažima ostavljaju neponovljiv utisak – tvrdi većnik Ljeljen.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
Ko ne voli da se udaljava puno od gradskog jezgra, u blizini Potpećkog jezera i Ribarskog naselja je par lokacija koje je šteta zaobići. Jedna od njih je i Kratovska reka, koja izvire u Radoinjskom jezeru a uliva se u jezero Potpeć. Duga je oko 13km a njen kanjon, u dužini od oko 2.5km pristupačan je čak i deci od sedam godina. Kanjoning Kratovskom rekom idealan je za porodične avanture. Prava je retkost naići na tako bezbedan i pristupačan kanjon, jer celom njegovom dužinom trasirana je pešačka staza a blizu je i saobraćajnica. Na izlasku iz kanjona mogu se videti ostaci isposnice Bjeličkovica koja se nalazi u stenama istoimenog masiva.
Foto: A.Rovčanin, grafička obrada fotografija: Trem print Prijepolje
U blizini Potpećkog jezera je i manastir Mažići, posvećen Svetom Georgiju, koji se u literaturi može naći i pod nazivom Sveti Georgije u Dabru ili manastir Orahovica. Prvi put je porušen u vreme prodora kumanske vojske a obnovio ga je kralj Milutin. U potonjim vremenima više puta je rušen i obnavljan a poslednje rušenje je bilo 1743. godine, nakon čega više nije obnavljan sve do početka arheoloških istraživanja i rekonstrukcije 1999.godine.
Podignut je u srednjem veku. Interesantno je da je na takvom mestu gde su se prostirali ogromni vinogradi a čim su bili toliki vinogradi, bilo je i veliko bratstvo i imali su bolnicu. Čak su i pronađeni hirurški instrumenti, stari dvesta godina koji se sada čuvaju u riznici u manastiru na Banji. Blizu njega, kao čin nostalgije podignut je krst, kao svetionik koji osvetljava ceo taj kraj.
-Na svakom ćošku, kada se umorite, možete popiti čistu izvorsku vodu. A kakvo je to bogatstvo, videćete samo ako odete do Vojvodine i shvatite koliko bi tamo ta voda vredela. Dakle, čisto prirodno bogatstvo. Ne samo da možete piti tu vodu, već i to mleko što je tu pomuženo, da pojedete sir ili domaći paradajz koji je tu proizveden, suvo meso ili voćku koja uglavnom nije prskana. Jer naša sela preko 80% proizvode organsku hranu. Ma koliko malinarstvo uzelo maha u jednom trenutku pa su se počele primenjivati agrotehničke mere, ljudi su uvideli da nema potrebe jer se nije povećavao kvalitet a gubili su na prinosu- poručuje Dragan Ljeljen pozivajući sve koji vole netaknutu prirodu, selo, domaću hranu da posete pribojski kraj i nahrane sva čula i dušu.
Tekst je nastao u okviru projekta „Priboj kroz naše oči“. Izradu teksta sufinansirala je Opština Priboj iz sredstava za sufinansiranje projekata za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja na teritoriji Opštine Priboj u 2024. godini. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
PP Media