Složne komšije ne mare iz koje su države

Sa meštanima Međuriječja (Rs) i Sastavaka (Srbija) čije međe su tema Međudržavne komisije. Policija tačno zna šta su čija ovlašćenja i nadležnosti. Četiri kvadratna kilometra u Opštini Rudo (Republika Srpska), okružena sa svih strana zemljom Srbijom – to je Međuriječje, jedna od teritorija oko čijih međa će razgovarati Međudržavna komisija za utvrđivanje granice između BiH i Srbije.
Takvo stanje nasleđeno je još od povlačenja Turaka iz Bosne, a zahvaljujući kartografskoj preciznosti Austrougarske. Švabe su udovoljile molbi turskog age da Međuriječje ostavi svom rođaku iz Rudog. Od tada, pa do danas, ovde vlada svojevrsno dvovlašće, jer je na teritoriji Međuriječja, kompletnu infrastrukturu (zgrade, školu, ambulantu, policijsku stanicu i druge objekte) sagradila Opština Priboj, za sedište svoje MZ Sastavci.

„Ruđanski San Marino“, kako meštani zovu Međuriječje, ograničen je dvema rekama, koje se sastaju pod mostom na ulazu u ovo mesto (otuda ime Sastavci), sa zaseocima Stupovi, Bare, Daljevi, Kasindo, Crnugovići – svi u zemlji Srbiji.

Tu međa i tromeđa ima u izobilju, pa je život u ovom geografskom isečku toliko komplikovan, da ga je teško i opisati.
– Pre nego što je Rudo 1955. godine i zvanično dobilo status opštine, u Međuriječju je Priboj preko svoje Poljoprivredne zadruge izgradio mnogobrojne društvene objekte. U ovom trenutku, Rudo u Međuriječju nema ni kvadratni santimetar državnog zemljišta, jer je poslednjih oko 200 kvadrata prodato jednom privatniku iz Sastavaka zajedno sa bistom partizana, a koji je rodom iz sela van Međuriječja – kaže, za „Novosti“, Zoran Topalović, šef geodetske službe u Rudom.

Stanovnici iz dve trećine pribojskih sela, od granice sa Pljevljima, do Sastavaka, bolje reći Stupova, moraju da prođu kroz Međuriječje. Posle dva kilometra teritorijom Stupova (MZ Sastavci), oni opet „ulaze“ u teritoriju Rudog, u naselje Ustibar, raskrsnicu puteva za Priboj – Pljevlja i Rudo. Do zvaničnog graničnog prelaza Uvac, od Ustibra moraju da prođu oko 15 kilometara teritorijom Rudog, a od Uvca do gradskog jezgra Priboja, još četiri kilometra.

Još je komplikovanije doći iz Rudog u Međuriječje. Na ovom putu od 12 kilometara, Ruđani prolaze kroz selo Sjeverin (Priboj) u dužini od četiri kilometra, uvučeno u teritoriju Rudog, a odatle idu u svoj Ustibar, raskrsnicu za Priboj i Pljevlja, pa preko Stupova u Međuriječje. Zbog ove teritorijalne komplikacije, u Međuriječje, u kontrolu trgovaca i ugostitelja, retko dolaze inspektori iz Rudog i Priboja, jer tu se ne zna ni ko pije, ni ko plaća.

Uz sve to, putnik namernik i ne zna kada je u kojem trenutku u kojoj državi, izuzev ako mu se ne dogodi saobraćajni udes. Policija tačno zna granicu, ovlašćenja i nadležnost. Kad je udes ili kakav drugi belaj u Međuriječju, usred kojeg se nalazi policijska zgrada PU Priboj, na uviđaj će doći policija iz Rudog, potvrđuju nam i dva pribojska policajca, koje smo zatekli u šetnji, kroz centar Međuriječja.

– Pre je bilo problema sa pružanjem zdravstvenih usluga, ali smo to prevazišli „dvojnim državljanstvima“. Posle osmogodišnje škole, svi smo odavde, deca iz Sastavaka i Međuriječja, uglavnom na školovanje išli u Užice, a ne u Priboj ili Rudo, jer samo Užice ima dom za đake – kažu Aleksandar Grabovčić, braća blizanci Marko i Stefan Prijović, Nikola Novaković i Ivan Javorac.

U Međuriječju, u okruženju stotinak srpskih kuća, živi i Hajro Gibanica.

– Jedini sam ovde Musliman, to oduvek bio i ostao, a ne Bošnjak, što je po meni izmišljena nacija. Lepo ovde živim sa Srbima koje po potrebi svojim autom vozim na svadbe i sahrane, slave i vašare – kaže za naš list Hajro, a sve potvrđuje Goran Novaković iz pribojskog Kasindola, koji se graniči sa Međuriječjem.

U zaseoku Olandići, na granici Sastavaka i Međuriječja, granica ide i posred groblja. Kod braće Marković, granica ide kroz dvorište, između njihovih dveju kuća, a kada peku rakiju, kazan sa džibrom je u jednoj državi, a rakija ističe u drugu. Tako je i sa izvorima i rezervoarima za vodu. Sreća je da niko od meštana ne postavlja pitanje čije je šta, od kuda do kuda.

PREDLOZI

Međudržavna komisija za utvrđivanje granice između BiH i Srbije predložila je da granica od Priboja do Ustibra u Rudom, ide levom obalom Lima, a onda Ustibarskom rekom da uđe u Međuriječje i pripoji ga Srbiji, mada je ono i sada faktički u Srbiji, a „na papiru“ u Rudom.

NAJBOLjE DA SE RAZMENE TERITORIJE

I ŽITELjI mesnih zajednica Sastavci, Bučije, Zabrnjica, Krajčinovići, Sjeverin i Strmac, da bi iz svojih domova stigli do centra grada, moraju da pređu čak četiri granična prelaza. Kako bi stanovnicima ovog kraja donekle olakšali muku, nadležni iz lokalne samouprave preduzeli su niz mera a jedna od njih je i otvaranje alternativnog malograničnog prelaza Carevo polje, nedaleko od Uvca koji mogu da koriste samo građani Priboja i Rudog, a među prelaze po pojednostavljenoj i ubrzanoj proceduri.

– Dve trećine naše opštine komunikacijski su odsečene od Priboja i ostatka Srbije. Najbolje rešenje za našu opštinu kada bi to bilo izvodljivo jeste razmena teritorije, koja bi podrazumevala da leva strana obale Lima pripadne Srbiji, odnosno Priboju. Tu se radi o površini od oko 40 kvadratnih kilometara i odnosi se na mesta Mokronoge, Mioče, Ustibar i Međuriječije. Tada bi se svi problemi koji se tiču teritorijalne povezanosti ove opštine rešili – kaže predsednik opštine Lazar Rvović.
Izvor: Večernje novosti