Prijepoljac digitalno rekonstruiše srednjovekovnu tvrđavu Mileševac
Pprijepoljac Mirko Antonije Malešić uz pomoć digitalne tehnologije, crta kule srednjovekovnog grada Mileševca, čiji se ostaci nalaze na vrhu litice na ulazu u kanjon Mileševke.
Tako želi da skrene pažnju javnosti i podseti vlast u Prijepolju da posle višedecenijskog nemara, okrene list prema ovom graditeljskom i kulturnom nasleđu, kako bi se zaustavilo urušavanje.
– 3D modeli, odnosno digitalno „oživljavanje“ srednjovekovnog grada kroz video-snimke ili fotografiju je najbolji način da se predstave stvari onakve kakve su nekad bile.
Ostaci utvrđenja Mileševca su tužna sena onog silnog srednjovekovnog grada. Ovim foto-reprodukcijama obuhvaćen je samo gornji deo grada i na osnovu njih možemo videti svu lepotu i grandioznost srpske srednjovekovne fortifikacijske arhitekture – ističe Malešić, po struci istoričar umetnosti i vajar.
Odavno obilazi ostatke kula i bedema, istražuje po šipražju i ispod litica, kontaktira sa kolegama, traži izvore i „crta“ na osnovu analogije, odnosno činjenica kako je nešto izgledalo na nekoj sličnoj građevini iz tog doba.
O utvrđenju na dva kilometra od manastira Mileševe, koje je čuvalo zadužbinu Nemanjića i kontrolisalo put koji je spajao zapadne sa središnjim oblastima Balkana, veoma se malo zna. Pisani su tragovi oskudni, a prema mišljenju nekih naučnih krugova, grad je sagradio župan Nikola Altomanović. Prvi put se pominje u poveljama zapadnoevropskih vladara, najpre Alfonsa V iz 1444. godine, kao Mileseuischi, a zatim Fridriha III 1448. i 1458. godine.
Nakon osvajanja grada 1465. Turci nisu dozidali ništa novo, već samo neznatno modifikovali par od 12 kula, koliko ih je bilo prema turskom putopiscu Evliji Čelebiji (1611-1682). Potrebe za utvrđenjem i povećanjem ovog grada prestaju širenjem turskog carstva. Sam turski naziv iz 17. veka „Hisardžik“ (tvrđavica) pokazuje da Turci nisu širili grad, već su održavali i koristili samo jedan njegov deo – kazuje istraživač, inače urednik likovnog programa u prijepoljskom Domu kulture.
Sadašnji zidovi bedema su u veoma lošem stanju, a osnove kula, manje-više u fragmentima. Gradski kompleks sastojao se od tri dela – gornjeg, srednjeg i donjeg, i jaki bedemi na ivicama strmih litica obrazovali su osnovni branjeni okvir utvrđenja.
Posebno su interesantni još vidljivi bedemi i građevine iznad reke Mileševke u donjem delu grada, koji su, po pretpostavci, čuvali Savine isposnice i utvrđenje prilazu od reke. Arheolozi imaju posla i da utvrde namenu kula iznad isposnica. Nadam se da će neko „odrešiti kesu“ za obimnija istraživanja, pa da započne obnova, kako bi Mileševac, uz još tri grada na teritoriji opštine bio turistički biser – ističe istraživač Malešić.
Bedemi iznad reke
Ceo sistem odbrane utvrđenja i položaja bedema podređen je prirodnim odlikama terena i njegovim prednostima. Tvrđava je podignuta na visokom stenovitom grebenu, koji je sa dve strane opasan rekom Mileševkom. Sa istoka, zapada i severa nalaze se strme, gotovo vertikalne litice, koje se spuštaju do rečnog korita, kao i okomitog brda sa druge strane reke. Sa južne strane grad je branjen strmom, visoko uzdignutom stenom i jakim bedemima.
Novosti D.Gagričić